Xəbər Lenti

______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
______________________________
Prezident DOST Mərkəzinin AÇILIŞINDA
İlham Əliyev Rusiyaya getdi
Xankəndi-Laçın yolunda keçirilən etiraz aksiyası 12 gündür davam edir
Yazı ölçüsü :13 Punto15 Punto17 Punto19 Punto

Şahbaz Xuduoğlu siyahı hazırladı: Oxunması vacib olan 101 əsər (SİYAHI)

Şahbaz Xuduoğlu siyahı hazırladı: Oxunması vacib olan 101 əsər (SİYAHI)


"Qanun” Nəşrlər Evinin rəhbəri Şahbaz Xuduoğlu məktəblilər üçün oxunması vacib olan 101 adlıq siyahı tərtib edib. Həmin siyahını və naşirin bu siyahını nə üçün və hansı əsaslarla hazırladığı barədə fikirlərini təqdim edirik: 



Əziz dostlar!



Bu siyahını hazırlayarkən gördüm ki, 101 çox da böyük siyahı deyil. Əlavə etmək istədiyim xeyli əsər kənarda qaldı. İmkan olsa gələcəkdə 1000 əsərlik bir siyahı hazırlayaram.



Vasif Talıbovun oxunması vacib olan kitab siyahısı ilə tanış oldum. Təşəbbüsü çox bəyəndim. Mən də bir siyahı hazırladım. Bəlkə dövlət qurumları üçün faydalı oldu. İnanıram ki, valideynlər, məktəblilər özləri bu siyahıdan istifadə edəcəklər.



Məncə, uşağın kitabla ünsiyyəti o, dünyaya gəlməzdən öncə başlayır. Valideynlər mütləq bunu nəzərə almalıdır. Həyatının ilk günlərindən parça və karton kitablar onun əsas oyuncağı olmalıdır. Məktəbə gedəndə artıq oxumaq və yazmaqdan müəyyən anlayışı olmalıdır.



Məktəb, əslində, uşaqlara təhsil, tərbiyə, savad vermir, o sadəcə təhsilə sistemli yanaşma öyrədir. Savadı, biliyi hər uşaq özü qazanır.



Uşaqlar valideynlərin davamçısı yox, həm də təkrarçısıdır. Valideyn nə edirsə, uşaq da onu edir. Uşağın kitaba yaranan həvəsinin açarı valideyndədir. Gününü mobil telefonda, TV qarşısında keçirən valideynin "indiki uşaqların kitaba həvəsi yoxdur” deməsi riyakarlıqdır. İngilislərin bir sözü var: "Uşaqlarınızı tərbiyə etməyin, onlar onsuz da sizin kimi olacaq. Özünüzü tərbiyə edin”.



Uşaq valideynə baxan güzgüdür, uşağı tərbiyə etməkdən öncə gərək valideyn özünü tərbiyələndirsin.



Mən şərti olaraq məktəbliləri 4 yaş qrupuna böldüm: 7-9, 9-13, 13-15 və 15-17. Məsləhət bildiyim ədəbiyyatı oxuma ardıcıllığı ilə siyahıya düzmüşəm. Hətta kitabların həcmini belə nəzərə aldım. "HƏRB VƏ SÜLH”dən sonra "ATALAR VƏ OĞULLAR”, "ANNA KARENİNA”dan sonra "LƏYAQƏTLƏ YAŞAMAQ SƏNƏTİ”ni sıralamağım təsadüfi deyil.



7-9 yaşda



məktəblilərin az hissəsi sərbəst oxumağı bacarır. Yeni oxumağa başlayan balacaları ağır kitablarla yükləmək olmaz. Kitablar sadə və əyləncəli olmalıdır.



9-13 yaş 



arası daha iri həcmli kitablara üstünlük verilməlidir. Heyvanların həyatından bəhs edən mətnlər tədricən insanların yaşam tərzindən bəhs edənlərlə əvəzlənməlidir. Uşaqları hərəkətə gətirən, yaratmağa, yazmağa, işləməyə, öz bacarığını göstərməyə həvəsi artıran kitablar olmalıdır. Artıq onlar başa düşür ki, göydən 3 alma düşmür. Arzuladıqları hədiyyəni almaq üçün Santa Klausu gözləmək lazım deyil, yetər ki, əsaslı formada valideynə izah edəsən. 



13-15 yaş



Bu yaşda artıq uşaq özünü tanımağa başlayır. Öz imkanlarını götür-qoy edir. Gələcək barədə düşünür. Yarış əzmindədir. Məsuliyyəti artıb. Dünya onun üçün daha yalnız evi və ətrafdakı yaxın dostları deyil, daha genişdir. Uğurlu insanların həyat hekayələri cazibəli görünür. Bəzən tez-tez xəyal qırıqlığına düşürlər. Tez küsürlər. Adekvat olmayan hərəkətlər edirlər. Daxillərində dibsiz bir gücü kəşf edirlər. İddiaları yüksəkdir, valideynlərində və yaxınlarında səhvlər aşkar edirlər.



15-17 yaş



Onları heç kim anlamaq istəmir. Bütün bəşəriyyət onlara qarşıdır. Buna baxmayaraq qələbə qazanmağa hazırdırlar. Bu vaxta qədər qorxmaz, məğlubedilməz valideyn zəif və bəzən hətta utandırıcıdır: geridə qalmışdılar – köhnə fikirli, köhnə dəbli, arxaik adamlardılar. Bu yaşda həyatlarında olan qəhrəmanlardan imtina edirlər, yenilərini axtarırlar. Elə birisini ki, məhz ona bənzəyə bilsin, onun kimi yaşasın. Hamıya sübut etməlidir ki, ən qoçaq, ən bacarıqlı məhz o özüdür.



Mənim təklif etdiyim ədəbiyyat siyahısında sadaladığım psixoloji vəziyyətlər nəzərə alınıb, üzləşdikləri baryerləri aşmağa bu kitablar yardım edəcək.



Bu yerdə BAĞÇADA ARTIQ GEC OLACAQ kitabının müəllifi Masaru İbukanın fikrini sizinlə paylaşıram: "Görkəmli şəxsiyyətlərin valideynləri onlara kitabları zorla verməyiblər, sadəcə uşaqlarını kitablarla əhatə ediblər”. Uşaqlarımızı yağ-bal içində deyil, çoxlu kitablar əhatəsində böyütməyə çalışaq.



7-9 yaş üçün kitablar



1. Nağıllar – Səməd Behrəngi 



2. Balacalar üçün sevimli xarici nağıllar.



3. Min bir gecə nağıllar – Dəniz səyyahı Sindibadın nağılı 



4. Sehrli nağıllar – Hans Andersen



5. Sehrli nağıllar – Qrim qardaşları



6. Sehrli nağıllar – Şarl Pero 



7. Matilda və digər hekayələri – Roald Dahl



8. Ata, ana, nənə, 8 uşaq və yük maşını – A.C.Vestli



9. Nənə və səkkiz uşaq meşədə – A.C.Vestli



10. Balaca və Karlson – Astrid Linqdren



11. Ailəsiz – Hektor Malo



12. Alisa möcüzələr diyarında – Luis Kerol



13. Qaraca qız və qorxulu nağıllar – Süleyman Sani Axundov



14. Koroğlu dastanı



15. Çox bilmək istəyənlər üçün ensiklopediya: NƏ, HARADA, NƏ ZAMAN?



9-13 yaş üçün kitablar



16. Pişik qız Minus – A.M.G. Şmit



17. Kiçik Prins – Antuan de Sent-Ekzüperi



18. Tom Soyyerin macəraları – Mark Tven



19. Heklberi Finnin macəraları – Mark Tven



20. Qulliverin səyahəti – Conatan Svift



21. Hekayələr – Edqar Allan Po



22. Hekayələr – Cek London



23. Hekayələr – O’Henri



24. Hekayələr – Anton Çexov



25. Kəlilə və Dimnə



26. Gündəlik – Anna Frank



27. Hekayələr – Səməd Behrəngi



28. Hekayələr – Cəlil Məmmədquluzadə



29. Hekayələr – Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev



30. Harri Potter seriyası – C.K.Roulinq



31. Hobbit seriyası – R.Tolkien



32. Kozetta – Viktor Hüqo



33. Malular ailəsi – Corc Simenon



34. Olvier Tvist – Çarls Dikkens



35. Sual-cavaba dair böyük kitab: NƏ, NİYƏ, NƏ ÜÇÜN?



13-15 yaş üçün kitablar



36. Hophopnamə – M.Ə.Sabir 



37. Heyvanıstan – Corc Oruel



38. Qoca və dəniz – Ernest Heminquey



39. Saçlı – Süleyman Rəhimov



40. Dantenin yubleyi – Anar 



41. Səfillər – Viktor Hüqo



42. Yeniyetmə – Fyodor Dostoyevski



43. Şerlok Holms macəraları; Baskervillərin iti – Artur Konan Doyl



44. Alçaldılmış və təhqir edilmiş insanlar – Fyodor Dostoyevski



45. Qafqaz səfəri – Aleksandr Düma



46. Ovod – Etel Lilian Voyniç 



47. Hacı Murad – Lev Tolstoy



48. Torpağın bərəkəti – Knut Hamsun



49. Dəli Kür – İsmayıl Şıxlı



50. Qətl Günü – Yusif Səmədoğlu



51. Söyüdlü arx – İlyas Əfəndiyev



52. Kazaklar – Lev Tolstoy



53. Anna Karenina – Lev Tolstoy



54. Ləyaqətlə yaşamaq qabiliyyəti haqqında – Mişel Monten



55. Sevmək sənəti – Erix From



56. Dumanlı Təbriz – Məmməd Səid Ordubadi



57. Quyu – İsi Məlikzadə



58. Sofinin dünyası – Castin Qarder



59. Endhauzun sirri – Aqata Kristi



60. Dəyirman – Mövlud Süleymanlı



61. Gilənar ağacına dediklərim – Əkrəm Əylisli



62. Eşitdiklərim, oxuduqlarım, gördüklərim – Manaf Süleymanov



63. Ömür kitabı – Sabir Rüstəmxanlı



64. Yol – Məmməd Oruc



65. Yamacda nişanə – Sabir Əhmədov



66. Məqalat – Şəms Təbrizi



67. Kəmalüddövlə məktubları – M.F.Axundov 



68. Böyük uşaq ensiklopediyası: 5000 FAKT və HADİSƏ



15-17 yaş üçün kitablar



69. Hər şey səninlə başlar – Mümin Sekman



70. Gənc Verterin iztirabları – İohann Volfqanq Höte



71. Məsnəvidən hekayələr – Mövlana Cəlaləddin Rumi



72. Mənim həyatım – Mahatma Qandi



73. Dostları necə qazanmalı və insanlara necə təsir etməli – Deyl Karnegi



74. Siçanlar və Adamlar – Con Steynbek



75. Varlı ata, kasıb ata – Robert Kiyosaki, Şeron Lekter



76. Martin İden – Cek London



77. Çovdarlıqda uçurumdan qoruyan – Cerom Deyvid Selincer



78. Madam Bovari – Qustav Flober



79. Əsrimizin Siyavuşu – Məmməd Əmin Rəsulzadə



80. Qan içində – Yusif Vəzir Çəmənzəminli 



81. Ceyn Eyr – Şarlotta Bronte



82. Qürur və qərəz – Ceyn Ostin



83. Hərb və sülh – Lev Tolstoy



84. Atalar və oğullar – İvan Turgenev



85. Üç yoldaş – Erix Mariya Remark



86. Qafqazın 12 sirri – Əsəd bəy



87. Əli və Nino – Qurban Səid



88. Sözlər – Jan Pol Sartr



89. Siddihartha – Herman Hesse



90. Nağıllar diyarında – Knut Hamsun



91. Don Kixot – Migel de Servantes



92. Cenni Herhardt – Teodor Drayzer



93. Yeni Qahirə – Nəcib Məhfuz



94. Mahmud və Məryam – Elçin 



95. Maykl K.-nın həyatı və zəmanəsi – Con Maksvel Kutze



96. Yad – Kamyü 



97. Elcernon üçün çiçəklər – Daniel Kiz



98. Pereyra iddia edir – Antoni Tabbuki 



99. Tatar çölü – Dino Busatti



100. Üç mədəniyyət – Əhməd Ağaoğu



101. Yeni uşaq ensiklopediyası: 9000 HADİSƏ, FAKT, MƏQALƏ


Teqlər:
Bu xəbər cəmi 10625 dəfə oxunuldu
BAKIDA DAHA HANSI KÜÇƏLƏR PLANA DÜŞÜB?
Hüseyn Cavid prospektinin Mirzağa Əliyev küçəsində yerləşən bir, iki və üçmərtəbəli binalar söküləcək. Bu barədə SalamNews-a Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin rəhbəri Hacıbala Abutalıbov bildirib. Onun sözlərinə görə, birinci və ikinci mərhələlərdə kommunal rahatlığa malik olmayan bütün binalar söküləcək, sakinlərə kompensasiya ödəniləcək. Bu ərazidə istirahət yerləri, idman meydançaları, parklar tikiləcək. O deyib: “Biz şəhərin mərkəzini bir az boşaltmağa çalışacağıq. Üçüncü mərhələ çərçivəsində Füzuli küçəsindən “Nizami” metro stansiyası yaxnlığındakı əraziyə qədər olan binalar söküləcək. Həmçinin “Kubinka” adlanan ərazidəki binalar da söküləcək. Biz bu işləri qısa müddət ərzində başa çatdırmağa çalışacağıq. Bundan sonra Bakı dünyanın ən yaşıl şəhərinə çevriləcək.”
YAZARLAR