Samir Nuriyev kimdir?
Tərcümeyi-halından aydın olur ki, Bakı şəhərində doğulan 44 yaşlı S.Nuriyev 1991-ci ildə Azərbaycan Texniki Universitetinə daxil olaraq 1996-cı ildə həmin universitetin Mühəndis biznesi və menecment fakültəsini mühəndis-iqtisadçı ixtisası üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 2003-2005-ci illərdə təhsilini ABŞ-ın Dyuk Universitetində davam etdirərək Beynəlxalq İnkişaf Siyasəti üzrə magistr dərəcəsi alıb.
1996-2003-cü illərdə müxtəlif özəl şirkətlərdə və beynəlxalq təşkilatlarda iqtisadçı, marketinq üzrə menecer və layihə koordinatoru vəzifələrində, 2000-2001-ci illərdə BMT İnkişaf Proqramının Azərbaycan ofisində biznes-məsləhətçi vəzifəsində çalışıb.
2006-cı ildə İqtisadi İnkişaf Nazirliyində Sahibkarlığın inkişafı departamentinin direktoru, 2009-cu ildə Nazirlər Kabineti yanında “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin rəis müavini, 2013-cü ildə həmin idarənin rəisi, 2016-cı ildə Prezident yanında Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyinin direktoru, 2018-ci ilin fevralında MİDA-nın İdarə Heyətinin sədri, nəhayət, 2018-ci ilin aprelində Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin sədri təyin edilib.
Yeni administrasiya rəhbərinin seçilməsində hansı amillər rol oynayıb?
S.Nuriyevin vəzifə yüksəlişində hansı amillərin rol oynadığını müəyyənləşdirmək üçün onun Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin rəhbəri kimi fəaliyyətinə diqqət yetirmək lazımdır.
Qeyd edək ki, Bakı şəhərində tikinti qaydalarının kobudcasına pozulması barədə illər boyu əhalinin şikayətləri aşıb-daşıb. Ötən ilin iyulunda Nazirlər Kabinetinin iclasında ölkə prezidenti bu məsələyə xüsusi diqqət yetirib. Prezident İlham Əliyev qeyd edib ki, qanunsuz tikililərə şərait yaradan dövlət məmurları çox ciddi cəzalandırılacaq: “Mən deyirəm, bunu hamı bilsin. Çünki bir çox hallarda bu işləri bir-birinin üstünə atırlar. Şəhər icra hakimiyyəti bələdiyyələrin üstünə, bələdiyyələr şəhər icra hakimiyyətinin üstünə. Amma faktiki olaraq bələdiyyələr şəhər icra hakimiyyətinin icazəsi olmadan belə hərəkət edə bilməz. Ona görə burada vahid bir nəzarət mexanizmi olmalıdır. Bir daha demək istəyirəm ki, ilk növbədə, Bakıda və digər şəhərlərdə bütün qanunsuz tikililərə son qoyulmalıdır. Bundan sonra Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin rəyi, icazəsi olmadan ölkəmizdə bir dənə də bina tikilməməlidir. Kim bunu edəcəksə, dərhal mənə məlumat verilsin. Həmin o adamları ən ciddi cəzalar gözləyir. Çünki biz bu qədər səy göstəririk”.
Prezident bu çıxışının ardınca ölkə üzrə tikintiyə icazələrin verilməsi sahəsində bütün səlahiyyətlərin Dövlət Arxitektura və Şəhərsalma Komitəsinə verilməsinə dair sərəncam imzalayıb. Eyni zamanda Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin müvafiq idarəsini Komitəyə birləşdirib. Bu addımlar ölkə rəhbərliyinin S.Nuriyevə olan yüksək etimadının, eyni zamanda tikinti sahəsindəki çox ciddi problemlərin aradan qaldırılmasında bilavasitə maraqlı olmasının göstəricisi idi.
Komitə sədri olaraq S.Nuriyevin ilk addımları məhz tikinti sahəsində oturuşmuş məmur oliqarxiyasına qarşı yönəldi: sənədləri, işləri qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olmayan bütün tikintilər dayandırıldı.
Azərbaycanda tikinti biznesinin uzun müddət ərzində hakimiyyətdə yüksək mənsəb sahibi olan məmurlara bağlı olduğu heç kimə sirr deyil. O da hamıya aydındır ki, arxasında iri məmur dayanmayan hər hansı bir şirkət illər boyu qanunsuz formada, heç bir normalara əməl etmədən nəinki yüksəkmərtəbəli bina, heç toyuq hini də inşa edə bilməzdi. S.Nuriyevin dövlət rəhbərliyinin dəstəyi ilə başladığı mübarizədə qarşı tərəf əslində şirkətlər deyil, onların arxasındakı məmur oliqarxiyası idi. Bu oliqarxiya tikinti kimi çox gəlirli biznesinə mane olunması ilə razılaşmayaraq, ötən ilin sonu, bu ilin əvvəllərində Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinə, birbaşa onun rəhbərinə qarşı kampaniya başlatdı. Hətta Milli Məclisdə belə S.Nuriyevin tikinti şirkətlərinin fəaliyyətini iflic etdiyinə dair çıxışlar səsləndirildi, bəzi mətbu orqanlarda onun tezliklə vəzifədən alınacağına dair materiallar yayıldı.
Bu hücumlara komitə tikintiyə icazələrin alınması mexanizmini elektronlaşdırmaqla cavab verdi. Eyni zamanda ölkə rəhbərliyinə çoxmərtəbəli yaşayış binalarının istismara qəbulu sahəsindəki problemlər, korrupsiya və qanunsuzluğun qarşısının alınması yollarına dair təkliflər təqdim edildi. Nəticədə prezident belə binaların istismara qəbulu prosesini şəffaflaşdıran və asanlaşdıran fərman imzaladı. Əldə etdiyimiz məlumata görə, yaxın vaxtlarda sənədləşməyən fərdi evlərlə bağlı da eyni addım atılacaq.
Beləliklə də S.Nuriyev komitə sədri olaraq, qısa müddət ərzində tikinti oliqarxiyasının, ona bağlı məmurların, prosesə aidiyyəti olan dövlət qurumlarının qanunsuz fəaliyyətinin qarşısını tamamilə almağa müvəffəq oldu. Bu prosesin nəticəsi olaraq Azərbaycan Dünya Bankının “Doing Business” hesabatında tikintiyə icazələrin alınması indikatoru üzrə 100 pillə irəliləyiş əldə edərək 2018-ci ildə 161-ci yerdən 61-ci, 2019-cu ildə isə daha 2 pillə yüksələrək 59-cu yerə qalxdı.
Samir Nuriyevə nələr həvalə olunacaq?
İndi isə S.Nuriyeva tikinti sahəsindən qat-qat məsuliyyətli və eyni zamanda daha böyük müqavimətin ola biləcəyi bir sahə həvalə olunur. Tikinti biznesində maraqlı olan məmurlar ayrı-ayrı qurumlarda təmsil olunurdularsa, Prezident Administrasiyası bütövlükdə dövlət-hakimiyyət orqanlarının, xüsusilə də hüquq-mühafizə sistemi və yerli icra hakimiyyətlərinin işinə nəzarət edir.
Yerli icra hakimiyyətlərinin ölkənin idarəçiliyində, hakimiyyətlə xalq arasında əlaqələndirmədəki rolunun nə qədər böyük olduğunu isbat etməyə ehtiyac yoxdur. Hamıya aydındır ki, hakimiyyətlə xalqın təmasları yerli icra hakimiyyətlərindən başlayır. Hakimiyyətlə bağlı insanlarda mənfi və ya müsbət rəyi formalaşdıranlar da məhz yerli icra hakimiyyətləridir.
Son vaxtlar hakimiyyətlə xalq arasında olan bu əsas bağlantının, yumşaq desək, qaydasında işləməməsi xeyli problemlər yaratmaqdadır. Ölkə prezidentinin bugünlərdə verdiyi açıqlamalardan aydın olur ki, bir sıra yerli icra hakimiyyətləri, faktiki olaraq, dövlət vəsaitinin talanması ilə məşğul olurlar. Eyni zamanda yerli məmurlar vətəndaşların səsini eşitməzliyə vuraraq insanları hakimiyyətdən narazı salan əsas həlqəyə çevriliblər. Bəzi icra başçıları isə ölkə rəhbərliyinə yalan məlumat verməklə problemləri gizlətməyə çalışırlar.
Və heç kimə sirr deyil ki, Azərbaycanda kiçik və orta sahibkarlığın zəif inkişaf etməsinin ən əsas səbəbləri sırasında yerli icra orqanlarının fəaliyyəti ilk yerlərdədir. Hər hansı bir rayonda biznes qurmaq istəyən kiçik və orta sahibkarın mütləq qaydada yerli icra hakimiyyəti başçısının “razılığını” alması lazım gəlir. İcra başçıları istədikləri vaxt illərlə çəkilən zəhmət hesabına qurulan bir biznesi məhv etmək, sahibkarı rayondan çıxarmaq imkanındadırlar. Son illərdə mətbuatda işıqlandırılan yüzlərlə belə faktı göstərmək olar.
Yerli icra başçıları məsul olduqları rayonda sahibkarlığın inkişafı deyiləndə bilavasitə şəxsi bizneslərini düşünürlər. Çox az sayda rayon tapmaq olar ki, icra başçısının 100 hektarlarla əkin sahələri, müxtəlif xidmət müəssisələri olmasın. Belə olduqda isə əlbəttə ki, icra başçısı dövlət məmuru kimi deyil, əlində güclü təsir rıçaqları olan sahibkar kimi düşünür, özünə, öz biznesinə rəqib gördüyü bütün sahibkarları sıradan çıxarmağa çalışır.
Prezident son həftələrdəki çıxışlarında məmurların biznes maraqlarının azad sahibkarlığın inkişafına əsas əngəllərdən biri olduğunu, ölkədə inhisarçılıq mühiti formalaşdırdığını dəfələrlə vurğulayıb. Bildirib ki, belə məmurlara qarşı ən sərt tədbirlər görüləcək. Bu tədbirlərdən birincisi isə yerli icra hakimiyyətlərinə şəxsi biznes marağı olmayan, tutduğu vəzifəyə məsuliyyətlə yanaşan, məsul olduğu bölgənin inkişafını ön planda görən şəxslərin rəhbər təyin olunmasıdır. Artıq ölkə rəhbərliyi bu prosesi başladıb, iki rayona rəhbərlik tamamilə gənc kadrlara həvalə edilib. Onları qəbul edən prezident ən sərt şəkildə xəbərdarlıq səsləndirib, işinin öhdəsindən gələ bilməyən, qanunsuzluğa yol verən bütün icra başçılarının cəzalandırılacağını bəyan edib.Baş verənlər göstərir ki, bu proses davamlı olacaq və yerli icra strukturlarında olan köhnə təfəkkürlü, müxtəlif qruplara, ayrı-ayrı məmurlara bağlı şəxslər yeni və müstəqil kadrlarla əvəz ediləcək. Belə bir şəraitdə ölkə rəhbərliyinə icra başçılarının fəaliyyətinə effektiv nəzarəti quracaq, onların mümkün kənaraçıxmalarının və biznes maraqlarını yaratmalarının qarşısını alacaq bir kadr lazımdır. Elə bir kadr ki, çox həssas bir nöqtədən - xalqla əlaqələrdən istifadə edərək insanları hakimiyyətə qarşı qaldırmaq imkanları olan, rəhbəri olduğu rayonda kök salan icra başçılarının müqavimətini önləyə, mümkün korrupsiya və qanunsuzluq hallarına qarşı dayana bilsin.
Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinə rəhbərliyi dövründə qeyd olunan tələblərə uyğun fəaliyyət sərgiləyən S.Nuriyevin Prezident Administrasiyası kimi strateji əhəmiyyətli bir posta gətirilməsini bu baxımdan təsadüfi saymaq mümkün deyil.
Yeri gəlmişkən, S.Nuriyev təyinatı barədə rəyini sosial şəbəkə hesabından paylaşmaqla fəaliyyətini tamamilə yeni prinsiplər əsasında quracağını sərgiləmiş oldu: “Bu gün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev məni Prezident Administrasiyasının rəhbəri vəzifəsinə təyin etmişdir. Bu təyinat mənim üçün çox böyük şərəf və məsuliyyətdir. Mənə göstərilən bu yüksək etimada görə Möhtərəm Prezidentə öz dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Bu etimadı doğrultmaq üçün əlimdən gələni əsirgəməyəcəm”.
Göründüyü kimi, son 10 gündə prezident İlham Əliyev gənc və müasir dünyagörüşlü, həmçinin Qərbdə təhsil almış kadrları mühüm dövlət orqanlarının başına gətirir. Arzu edirik ki, bu, xalqın başına gələn ən yaxşı işlərdən biri olsun...
(Yeni Musavat)
.jpg)
(1).jpg)
.jpg)
.png)
.png)
(1).png)
(2).jpg)