Robot insanlar

    Süni Adamlar Fabriki Karel Capekin 1920-ci ildə yazdığı ” Rossum’s Universal Robots” (Süni adamlar fabriki) əsərində ilk dəfə olaraq robot kəlməsi işlənib. Günümüzdə robotlardan bir çox sahələrdə olduqca geniş istifadə edən ölkələr var. Robotlar insanı duyğulardan tamamilə kənar , mexaniki və avtomatik olaraq çalışırlar.

Sözümün canı robotlar deyil, əslində robotlaşmış insanlardır…

İnsanı robota çevirən çox güclü bir cəmiyyətimiz var. Yaponiya dünyada robot sahəsində ən inkişaf etmiş ölkə olsa da, bizdən öyrənəcəyi çox şey var. Məsələn, yaponlar dəmirdən, metaldan robot hazırladığı halda, biz daha da irəliyə gedib canlı insanın robotun yaradırıq. Cəmiyyət olaraq gözünü açandan insanları mükəmməl robota çevirmək üçün bütün variantlardan istifadə edirik.

Yaponların yaratdığı robotlarla bizim robotların ortaq cəhəti də var. Onlarda da robot verilən əmrləri icra edən bir mexanizmdir, bizdə də. Fərq isə onların robotlarinin dəmirdən, bizimkilərin isə ətdən olması və nəfəs almalaridir.

Hə, yaponları çox təriflədik. Biraz da öz əl işimizdən danışaq. Bizim cəmiyyətdə demək olar ki, doğulan hər bir insan potensial bir robot deməkdir. Robotlaşmanın ilk təməlini valideynlər qoyur. Ağlın kəsdiyi andan etibarən mexanizmləşdirilirsən. Hətta əmrləri icra etməyə borclu olursan. Məsələn, heç vaxt böyüklərə qarşı səhv etmək olmaz, onlar həmişə hər şeyin ən doğrusunu bilirlər. Onların sözündən çıxmaq olmaz ,həmçinin böyüyün üzünə qayıtmaq yolverilməz olmalıdır. Sənin öz duyğuların , düşüncələrin, istəklərin heç bir önəm daşımır. Onsuz da sənin yerinə bunları edən böyüklərin var…

Əgər söz haqqı istəyirsənsə, sözün bütün və əsl mənalarında BÖYÜK insan olmalısan …

Getdikcə məsuliyyətlər artır, əmrlər ağırlaşır. Robotlaşmanın növbəti mərhələləri qarşına daha çox tələblər qoyur. Nəticədə sən sadəcə əmrləri icra edən bir mexanizm kimi həyatını sona qədər davam edirsən. Və öz övladlarını da robot kimi yaşamağa məcbur edirsən. Beləliklə, robot insanlar yetişdirirsən…

Əgər özümüzdən əvvəlki nəsilləri dəyişə bilmiriksə, ən azından özümüzü dəyişməliyik. Özümüzdən başlamalıyıq insan kimi yaşamaği öyrənməyə …öyrətməyə…

Özümüz özümüzə kömək etməliyik. Dəyişməyə özümüzdən başlamalıyıq. Əger nələrinsə yanlış olduğunu dərk ediriksə, bunu çözə də bilərik. Özümüzə azadlıq ,sərbəstlik verməliyik, müstəqil yaşamağı, qərarlar qəbul etməyi, yeri gələndə duyğularımızı azad buraxmağı öyrənməli, bacarmalıyıq. Bunu etməliyik ki, uşaqlarımıza, bizdən sonrakı nəsillərə də bunu ötürə bilək. Onlara azad yaşamağı, müstəqil seçimlər etməyi, sərbəst hiss etməyi aşılamalıyıq. Onlara dəstək olmaq, zülmətdəki işıq olmaq lazımdır. Bizə öyrədilən mexanikliyi deyil…