ABŞ-ın yeni prezidenti Donald Tramp seçki kampaniyası zamanı NATO-ni hərbi blok kimi dəfələrlə tənqid etmişdi. Tramp çıxışlarında “Soyuq müharibə” zamanı kommunizm təhlükəsinə qarşı yaradılmış təşkilatın müasir tələbələrə cavab vermədiyini və köhnəldiyini iddia edirdi.
“Mən çoxdan deyirəm ki, NATO-nun problemləri var. Bildiyiniz kimi, çox-çox illər əvvəl yaradılıb və buna görə köhnəlib”.
Biznesmen kimi zamanında milyardlar qazanan prezident NATO ölkələrinin nizamnaməyə əsasən, ÜDM (Ümumi Daxili Məhsul) istehsalının 2%-ni hərbi xərclərə ayırmalı olduğunu, lakin yalnız 5 ölkənin öhdəliyə riayət etməsindən də gileylənirdi.
“Ödəməli olduqlarından az ödəyirlər. Bu, ABŞ-a qarşı ədalətsizlikdir. Yalnız 5 ölkə ödəməli olduğu məbləği ödəyir. 22 ölkə arasında 5 ölkə azlıq edir”.
Amma Tramp NATO ilə körpüləri tam yandırmayaraq, blokun qlobal önəmindən də danışırdı. NATO-ya pozitiv siqnallar göndərməklə prezident ona qarşı tuşlanan iradlardan qorunmaq məqsədi güdürdü. Belə ki, Hillari Klintonun prezidentlik debatlarında əsas arqumentlərindən biri opponentinin NATO ilə bağlı fikirləri idi.
“Tramp NATO-nu dağıdaraq bizim Avropadakı müttəfiqlərimizi Rusiya qarşısında aciz durumda qoymaq istəyir. O, Putinin istədiyi kimi hərəkət edir”.
Lakin 20 yanvarda təntənəli andiçmə mərasimindən sonra Donald Tramp NATO-nun saxlanılmasının vacibliyindən danışdı. Belə ki, o, yanvarın 28-də Putinlə telefon danışığından dərhal sonra Almaniya kansleri Angela Merkel və Fransa prezidenti Fransa Ollandla əlaqə saxlayaraq, ABŞ-ın NATO-da qalacağı və alyansın möhkəmlənməsi üçün ortaq səylərin davam etdirilməsini diqqətə çatıdırıb.
Görünən odur ki, alyansa üzv ölkələr onun təkidindən sonra hərbi büdcələrini artıracaqlar.
Bunu bir növ Donald Trampın daha bir qələbəsi hesab etmək olar. ABŞ iqtisadiyyatını inkişaf etdirməyə, yeni iş yerləri açmağa və lüzumsuz xərclərdən çəkinməyə çalışan yeni prezident üzv ölkələri öz vəsaitləri hesabına müdafiə olunmağa səsləyib. Danışıqlar aparmaqda usta olan Tramp NATO-nun əslində güclü oyunçu olmasında maraqlıdır. Sadəcə, yüngül şantaj yolu ilə daha çox güzəştlər əldə etməyə çalışır.