18 avqust 2024
36

Alimlər metabolik və immun xəstəliklər arasında əlaqə tapdı

     Vanderbilt Universitetinin (ABŞ) alimləri aşkar ediblər ki, maddələr mübadiləsi və immunitetin irsi xəstəliklərinə eyni genlər səbəb ola bilər. Yenimeydan.info  xəbər verir ki, tədqiqatın nəticələri “Science Immunology” (SciIm) jurnalında dərc olunub.

Tədqiqatda anadangəlmə maddələr mübadiləsi (hüceyrələrin qidanı enerjiyə çevirmək üçün istifadə etdiyi proseslərin pozulması) və “immun səhvlər” (immunitet sisteminin fəaliyyətinə təsir edən pozğunluqlar) üçün məsul olan genlər təhlil edilib. Bu nadir və mürəkkəb xəstəliklər tam başa düşülmür.

Anadangəlmə metabolik anomaliyalara misal olaraq karbohidrat mübadiləsinin pozulması və metabolik asidoz (bədəndə turşu-əsas balansının dəyişməsi) ola bilər. İmmunitet sisteminin ən çox yayılmış xəstəliklərindən bəzilərinə müxtəlif allergiya, romatoid artrit və lupus daxildir.


Alimlər müəyyən ediblər ki, maddələr mübadiləsinin anadangəlmə səhvləri olan xəstələrdə müalicənin effektivliyini azalda bilən immun qüsurları ola bilər. Eyni zamanda, metabolik pozğunluqlar immun patologiyaların simptomlarını ağırlaşdıra bilər.

Qeyd olunur ki, əvvəllər yalnız bir neçə gen hər iki xəstəlik növü üçün “üst-üstə düşən” kimi qeyd olunurdu. Bununla belə, yeni araşdırmalar, maddələr mübadiləsinin anadangəlmə xətaları ilə əlaqəli bir çox gen olduğunu, həmçinin T hüceyrə funksiyasına təsir potensialına malik olduğunu ortaya qoyub.

T hüceyrələri təhdidləri tanıyan və məhv edən immun sisteminin tərkib hissəsidir. Alimlərin fikrincə, metabolik problemlərə səbəb olan bəzi genetik mutasiyalar T hüceyrələrinin mutasiyasına səbəb olur. Bu, otoimmün olanlar da daxil olmaqla, arzuolunmaz reaksiyalara səbəb ola bilər.