17 avqust 2023
133

Rusiya nümayəndəsinin BMT TŞ-də Qarabağ çıxışı...

İyulun 25-də Moskvada Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirləri arasında danışıqlar zamanı biz gərginliyin azaldılması üçün real kompromis həll yollarını təklif etdik və bu, tərəflər tərəfindən nəzərə alındı.
Axar.az xəbər verir ki, bunu Rusiya Federasiyasının BMT-dəki daimi nümayəndəsinin birinci müavini Dmitri Polyanski avqustun 16-da BMT Təhlükəsizlik Şurasının Qarabağdakı humanitar vəziyyətlə bağlı fövqəladə iclası zamanı deyib.
“Söhbət mülki və qeyri-hərbi malların daşınması üçün Ağdam və Laçın vasitəsilə paralel dəhlizlərin açılmasından gedir. Bu, rəsmi Bakının səlahiyyətli nümayəndələri ilə Dağlıq Qarabağın erməni əhalisi arasında tez bir zamanda birbaşa dialoqun başlanması üçün lazımi ilkin şərtlər yaradacaq”.
Onun fikrincə, indi, hər zamankından daha çox, Dağlıq Qarabağ ətrafında vəziyyətin tez bir zamanda deeskalasiyasına, o cümlədən “Laçın dəhlizi”nin açılmasına və digər humanitar marşrutlardan istifadəyə yönəlmiş addımlara ehtiyac var:
“Rusiya Federasiyası hər iki tərəfin dəstəyi ilə mövcud böhranın mümkün qədər tez həll edilməsi, eləcə də bütövlükdə Azərbaycan və Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşmasına kömək etmək üçün bütün səylərini göstərir.
Biz regionda humanitar fəlakətin qarşısını almaq üçün bütün səviyyələrdə mümkün olan hər şeyi edirik. Biz Dağlıq Qarabağa ərzaq və digər zəruri məhsulların dayanıqlı tədarükünü dərhal bərpa etmək üçün iştirak edən bütün tərəflərlə intensiv əlaqələri davam etdiririk.
Rusiya prezidenti, Azərbaycan prezidenti və Ermənistan baş nazirinin 2020-2022-ci illər üçün bəyanatlar toplusu Bakı və İrəvanın sülhü üçün mübahisəsiz yol xəritəsi olaraq qalır.
Üçtərəfli sazişlərin potensialı tükənmək üzrə deyil və əsas komponentlər Rusiyanın ekspert yardımı ilə Ermənistan-Azərbaycan sərhədinin delimitasiyası və sonradan demarkasiyası, üçtərəfli işçi qrupun həmsədrliyi çərçivəsində nəqliyyat kommunikasiyalarının blokunun açılmasıdır. Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan baş nazirlərinin müavinləri tərəfindən Ermənistan-Azərbaycan sülh müqaviləsinin hazırlanmasına köməklik göstərilməsi, parlamentarilər və ictimaiyyətin nüfuzlu nümayəndələri arasında dialoqun inkişafı - bu sahələrin hər birində müəyyən irəliləyişlər əldə edilmişdir. Rusiya müvafiq səylər göstərməyə davam etməkdə qərarlıdır.
Ermənistan-Azərbaycan barışığı Azərbaycanın hüquqi ərazisi çərçivəsində və beynəlxalq prinsiplər əsasında Dağlıq Qarabağ sakinlərinin təhlükəsizliyinə və hüquqlarına riayət olunmasına etibarlı və aydın təminat olmadan məntiqsizdir. Bu məntiq Ermənistan və Azərbaycan liderləri arasında 1991-ci il Almatı Bəyannaməsinə uyğun olaraq tərəflər tərəfindən bir-birinin ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı tanınması haqqında dəfələrlə təsdiqlənmiş son razılaşmalardan irəli gəlir”.
Onun sözlərinə görə, sırf humanitar məsələləri siyasiləşdirməkdən çəkinmək üçün tərəflərin qarşılıqlı öhdəlikləri də tələb olunur:
“Ümid edirik ki, prosesin bütün iştirakçıları Dağlıq Qarabağın on minlərlə sakininin ağır vəziyyətini yüngülləşdirmək və Bakı-Xankəndi formatında davamlı dialoq qurmaq üçün fikir ayrılıqlarını aradan qaldırmaq üçün siyasi iradə tapacaqlar.
Biz Dağlıq Qarabağ ətrafında vəziyyətin normallaşdırılmasında və ümumilikdə Ermənistan-Azərbaycan barışığında maraqlı olan bütün məsuliyyətli oyunçularla işləməyə hazırıq.
Azərbaycan və erməni xalqlarının köklü maraqlarına əsaslanan bu ssenariyə səmimi şəkildə əməl edənlər istənilən geosiyasi və müxtəlif daxili siyasi mülahizələri bir kənara qoymalıdırlar.
Biz həmçinin bu kontekstdə Təhlükəsizlik Şurasının platformasından istifadəyə məsuliyyətlə yanaşmağa çağırırıq. İstənilən halda, Bakı ilə İrəvan arasında problemlər həll edilməlidir və heç bir tətbiq edilmiş sxem və həll yolu onların dialoqunu əvəz etməyəcək. Biz öz tərəfimizdən tərəfləri mehriban qonşuluq həllinə yaxınlaşdıraraq, bunu təşviq etməyə davam edəcəyik”.